WskazaniaAntykoncepcja doustna. Decyzja o przepisaniu leku powinna być uwarunkowana obecnością czynników ryzyka u danej pacjentki, w szczególności czynnikami związanymi z żylną chorobą zakrzepowo-zatorową (VTE) oraz tym, jaki jest poziom ryzyka VTE w związku z przyjmowaniem leku w porównaniu do innych złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych.DawkowanieTabl. należy zażywać zgodnie z kierunkiem wskazanym na blistrze, codziennie o tej samej porze, popijając wystarczającą ilością płynu. Należy przyjmować 1 tabl./dobę przez kolejnych 21 dni. Następne opakowanie produktu należy rozpocząć po 7 dniowej przerwie, podczas której zazwyczaj występuje krwawienie z odstawienia. Zwykle rozpoczyna się ono 2-3 dni po przyjęciu ostatniej tabl. produktu i może się nie zakończyć przed rozpoczęciem przyjmowania tabl. z następnego opakowania. Jeżeli pacjentka nie stosowała żadnych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (w ostatnim m-cu). Pacjentki powinny rozpocząć przyjmowanie produktu w pierwszym dniu naturalnego cyklu miesiączkowego (tj. w pierwszym dniu krwawienia miesiączkowego). Szczegóły dotyczące dawkowania, patrz ChPL.PrzeciwwskazaniaNie należy stosować złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (CHCs) w następujących przypadkach. Jeżeli którykolwiek z podanych stanów wystąpi po raz pierwszy podczas stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego, należy natychmiast przerwać jego przyjmowanie. Występowanie lub ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (VTE). Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa: występowanie obecnie lub w przeszłości żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (leczenie antykoagulantami) (np. zakrzepicy żył głębokich [DVT] lub zatorowości płucnej [PE]). Znana dziedziczna lub nabyta predyspozycja do żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, jak np. oporność na aktywowane białko C (APC) (w tym Czynnik V Leiden), niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S. Przebyty duży zabieg chirurgiczny związany z długotrwałym unieruchomieniem. Wysokie ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej spowodowane występowaniem wielu czynników ryzyka. Występowanie lub ryzyko wystąpienia tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (ATE). Tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe: występowanie obecnie tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych, występowanie w przeszłości tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (np. zawał mięśnia sercowego) lub objawy promodralne (np. dusznica bolesna). Choroba naczyniowa mózgu: występowanie udaru, występowanie w przeszłości udaru lub objawów promodralnych (np. przejściowy stan niedokrwienny mózgu -TIA). Znana dziedziczna lub nabyta predyspozycja do tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych, takich jak hiperhomocysteinemia oraz przeciwciała antyfosfolipidowe (przeciwciała antykardiolipinowe, antykoagulant toczniowy). Występowanie w przeszłości migreny z objawami ogniskowo-neurologicznymi. Wysokie ryzyko tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych z powodu występowania wielu czynników ryzyka lub jednego poważnego czynnika ryzyka, takich jak: moczówka cukrowa z objawami naczyniowymi. ciężkie nadciśnienie, ciężka dyslipoproteinemia. Występujące obecnie lub w przeszłości zapalenie trzustki, jeśli związane jest z ciężką hipertriglicerydemią. Występująca obecnie lub w przeszłości ciężka choroba wątroby, do czasu powrotu parametrów czynności wątroby do wartości prawidłowych. Ciężka niewydolność nerek lub ostra niewydolność nerek. Guzy wątroby stwierdzone obecnie lub w wywiadzie (łagodne lub złośliwe). Rozpoznanie lub podejrzenie wystąpienia nowotworów zależnych od hormonów płciowych (np. nowotwór narządów płciowych lub piersi). Krwawienie z dróg rodnych o nieustalonej etiologii. Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Ciąża lub podejrzenie ciąży.Ostrzeżenia specjalne / Środki ostrożnościW przypadku występowania jakichkolwiek chorób lub czynników ryzyka opisanych poniżej, konieczne jest skonsultowanie z pacjentką odpowiedniości przyjmowania leku. W przypadku pogorszenia stanu zdrowia lub pierwszych objawów wystąpienia wymienionych zaburzeń lub czynników ryzyka, zaleca się, aby pacjentka skontaktowała się ze swoim lekarzem i podjęła decyzję o ewentualnym przerwaniu przyjmowania leku. Przyjmowanie złożonego hormonalnego środka antykoncepcyjnego (CHC) zwiększa ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (VTE) w porównaniu z jego nieprzyjmowaniem. Produkty zawierające lewonorgestrel, norgestymat lub noretisteron związane są z najniższym ryzykiem wystąpienia VTE. Nie wykryto jeszcze, jaki jest poziom ryzyka w związku z przyjmowaniem leku w porównaniu z tymi produktami o niższym poziomie ryzyka. Decyzja o zastosowaniu produktu innego niż ten, znany jako posiadający najniższy poziom ryzyka VTE, powinna być podjęta wyłącznie po konsultacji z pacjentką, aby upewnić się, że rozumie ona ryzyko wystąpienia VTE w związku z przyjmowaniem złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych, w jaki sposób jej obecne czynniki ryzyka wpływają na to ryzyko, oraz to, że ryzyko VTE jest najwyższe w pierwszym roku stosowania produktu. Istnieją również pewne dowody na to, że ryzyko wzrasta, gdy złożone hormonalne środki antykoncepcyjne są przyjmowane ponownie po przerwie w ich przyjmowaniu, trwającej 4 lub więcej tyg. Ok. 2 na 10 000 kobiet, nieprzyjmujących złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych i nie będących w ciąży, zachoruje na VTE w ciągu roku. Jednakże, u każdej kobiety to ryzyko może być o wiele wyższe, w zależności od występujących u niej czynników ryzyka. Badania epidemiologiczne na kobietach, stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne (<50 µg etynyloestradiolu) wykazały, że od ok. 6-12 na 10 000 kobiet zachoruje na VTE w ciągu roku. Szacuje się, że na 10 000 kobiet, zażywających złożone hormonalne środki antykoncepcyjne zawierające lewonorgestrel, ok. 61 zachoruje na VTE w przeciągu roku. Ograniczone dane epidemiologiczne wskazują, że ryzyko VTE dla złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających dienogest może być podobne do ryzyka dla złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel. Ta liczba przypadków VTE w skali rocznej jest niższa od spodziewanej liczby takich przypadków wśród kobiet w ciąży lub w okresie poporodowym. Choroba VTE może być śmiertelna w 1-2% przypadków. Wśród przyjmujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne wykryto bardzo nieliczne przypadki zakrzepicy w innych naczyniach krwionośnych, np. żyłach wątrobowych, krezkowych, nerkowych lub żyłach siatkówki oraz tętnicach. U przyjmujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne ryzyko żylnych powikłań zakrzepowo-zatorowych może znacząco wzrastać w przypadku kobiet o dodatkowych czynnikach ryzyka, zwłaszcza, jeżeli istnieje u nich wiele czynników ryzyka. Lek jest przeciwwskazany, jeżeli u pacjentki występuje wiele czynników ryzyka, które obciążają ją wysokim ryzykiem zakrzepicy żylnej. Jeżeli u pacjentki występuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, to wzrost ryzyka może być większy niż suma pojedynczych czynników - w tym przypadku należy rozważyć całkowite ryzyko wystąpienia VTE. Jeżeli bilans korzyści i zagrożeń okaże się ujemny, nie zaleca się przepisywania złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Czynniki ryzyka VTE: otyłość (BMI >30 kg/m2): ryzyko wzrasta znacząco wraz ze wzrostem wskaźnika BMI. Należy go rozważyć szczególnie wtedy, gdy równocześnie występują inne czynniki ryzyka. Długotrwałe unieruchomienie, przebyty duży zabieg chirurgiczny, wszelkie zabiegi chirurgiczne przeprowadzane na kończynach dolnych lub miednicy, zabieg neurochirurgiczny lub poważne urazy: w tych sytuacjach zaleca się odstawienie pigułki (w przypadku leczenia z wyboru co najmniej 4 tyg. wcześniej) oraz nieprzyjmowanie jej do dwóch tygodni po odzyskaniu pełnej sprawności ruchowej. Należy stosować inną metodę antykoncepcji w celu uniknięcia nieplanowanej ciąży. Należy rozważyć leczenie przeciwzakrzepowe, jeżeli przyjmowanie leku nie zostało przerwane wcześniej. Uwaga: tymczasowe unieruchomienie, w tym podróż samolotem trwająca powyżej 4 h może również stanowić czynnik ryzyka VTE, zwłaszcza u kobiet obciążonych innymi czynnikami ryzyka. Dodatni wywiad rodzinny (występowanie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej nawet u rodzeństwa lub rodzica, zwłaszcza we względnie młodym wieku, np. przed 50 rż.): jeżeli podejrzewa się predyspozycję dziedziczną, pacjentka powinna otrzymać skierowanie do specjalisty w celu konsultacji przed podjęciem decyzji dotyczącej stosowania jakiegokolwiek złożonego hormonalnego środka antykoncepcyjnego. Inne stany chorobowe związane z VTE: nowotwór, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, nieswoiste zapalenie jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz anemia sierpowata. Wzrost wieku: zwłaszcza powyżej 35 rż. Nie ustalono możliwego wpływu żylaków kończyn dolnych i zakrzepowego zapalenia żył powierzchownych na początku lub w trakcie postępującej zakrzepicy żylnej. Należy uwzględnić zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej podczas ciąży, a zwłaszcza 6-tyg. okresu połogu. W przypadku tych objawów kobiety powinny skorzystać niezwłocznie z pomocy lekarskiej, inf. personel medyczny o przyjmowaniu złożonego hormonalnego środka antykoncepcyjnego. Możliwe objawy zakrzepicy żył głębokich (DVT): jednostronny obrzęk nogi i/lub stopy lub obszaru wzdłuż żyły na nodze; ból lub bolesność w nodze, która jest odczuwana tylko podczas stania lub chodzenia, zwiększone ciepło w chorej nodze, czerwona lub odbarwiona skóra na nodze. Objawy zatorowości płucnej (PE): nagłe wystąpienie niewyjaśnionego krótkiego lub przyspieszonego oddechu; nagły napad kaszlu, który może być powiązany z krwiopluciem; ostry ból w klatce piersiowej; duże/lekkie zaburzenia równowagi lub zawroty głowy; szybkie lub nieregularne bicie serca. Niektóre z tych objawów (np. "krótki oddech", "kaszel") są nieswoiste i mogą zostać błędnie zinterpretowane jako dolegliwości bardziej powszechne lub mniej poważne (np. infekcje układu oddechowego). Inne objawy zamknięcia naczyń krwionośnych: nagły ból, obrzęk i lekkie zasinienie skóry kończyny. Jeżeli zamknięcie wystąpi w oku, możliwe objawy to bezbolesne nieostre widzenie, które może prowadzić do utraty wzroku. Czasami utrata wzroku może nastąpić prawie natychmiastowo. Badania epidemiologiczne wykazały, że istnieje związek między przyjmowaniem złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych a zwiększonym ryzykiem tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (zawał mięśnia sercowego) lub udarem naczyniowym mózgu (np. przejściowy stan niedokrwienny mózgu, udar). Tętnicze incydenty zakrzepowo-zatorowe mogą okazać się śmiertelne. Ryzyko tętniczych powikłań zakrzepowo-zatorowych lub udaru naczyniowego mózgu u przyjmujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne wzrasta u kobiet obciążonych czynnikami ryzyka. Lek jest przeciwwskazany, jeżeli u pacjentki występuje jeden poważny lub wiele czynników ryzyka ATE, które obciążają ją wysokim ryzykiem zakrzepicy tętniczej. Jeżeli u pacjentki występuje więcej niż jeden czynnik ryzyka, to wzrost ryzyka może być większy niż suma pojedynczych czynników - w tym przypadku należy uwzględnić całkowite ryzyko. Jeżeli bilans korzyści i zagrożeń okaże się ujemny, nie zaleca się przepisywania złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Czynniki ryzyka ATE. Wzrost wieku: zwłaszcza powyżej 35 rż. Palenie: zaleca się, aby kobiety planujące przyjmowanie złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych, przerwały palenie. Kobietom palącym powyżej 35 rż. należy zdecydowanie zalecić stosowanie innej metody antykoncepcji. Otyłość (BMI >30 kg/m2): ryzyko wzrasta znacząco wraz ze wzrostem wskaźnika BMI. Jest to szczególnie istotne u kobiet obciążonych dodatkowymi czynnikami ryzyka. Dodatni wywiad rodzinny (występowanie tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych nawet u rodzeństwa lub rodzica, zwłaszcza we względnie młodym wieku, np. przed 50 rż.): jeżeli podejrzewa się predyspozycję dziedziczną, pacjentka powinna otrzymać skierowanie do specjalisty w celu konsultacji przed podjęciem decyzji dotyczącej stosowania jakiegokolwiek złożonego hormonalnego środka antykoncepcyjnego. Migrena: wzrost częstości występowania lub nasilenie migreny podczas stosowania złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych (co może być zwiastunem udaru naczyniowego mózgu) może być powodem natychmiastowego przerwania ich stosowania. Inne stany chorobowe związane z niepożądanymi incydentami naczyniowymi: moczówka cukrowa, hiperhomocysteinemia, wada zastawkowa serca i migotanie przedsionków, dyslipoproteinemia oraz toczeń rumieniowaty układowy. W przypadku tych objawów kobiety powinny skorzystać niezwłocznie z pomocy lekarskiej, informując personel medyczny o przyjmowaniu złożonego hormonalnego środka antykoncepcyjnego. Objawy udaru naczyniowego mózgu: nagłe zdrętwienie lub osłabienie mięśni twarzy, ramienia lub nogi, zwłaszcza po jednej stronie ciała; nagłe trudności z chodzeniem, zawroty głowy, zaburzenia równowagi lub koordynacji; nagła dezorientacja, trudności z mówieniem lub rozumieniem; nagłe trudności z widzeniem na jedno oko lub oczy; nagły, silny lub przedłużający się ból głowy bez widocznej przyczyny; utrata przytomności lub omdlenia z napadami lub bez napadów padaczkowych. Przejściowe objawy sugerują, że jest to przejściowy stan niedokrwienny mózgu (TIA). Objawy zawału mięśnia sercowego (MI): ból, poczucie dyskomfortu, ucisku, ciężkości, wrażenie ściskania lub pełności w klatce piersiowej, ramieniu lub poniżej mostka; poczucie dyskomfortu promieniujące na plecy, szczękę, gardło, ramię, brzuch; wrażenie pełności, niestrawności lub zadławienia się; potliwość, mdłości, wymioty lub zawroty głowy; uczucie skrajnego osłabienia, niepokoju, krótki oddech; szybkie lub nieregularne bicie serca. Niektóre badania epidemiologiczne wykazały zwiększenie ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy w wyniku długotrwałego stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych u kobiet zakażonych wirusem brodawczaka (HPV). Jednak dotychczas nie wiadomo, w jakim stopniu na ten wynik mają wpływ inne czynniki ryzyka (np. różnice w liczbie partnerów seksualnych lub korzystanie z mechanicznych metod antykoncepcji). W metaanalizie 54 badań epidemiologicznych wykazano, że istnieje nieznacznie zwiększone ryzyko względne (ang. Relative Risk, RR = 1,24) zachorowania na raka piersi u kobiet aktualnie przyjmujących złożone doustne środki antykoncepcyjne. Zwiększone ryzyko zanika stopniowo w ciągu 10 lat od odstawienia złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Ponieważ rak piersi występuje rzadko u kobiet w wieku poniżej 40 lat, dodatkowe przypadki jego występowania wśród kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne obecnie lub w przeszłości jest mała w porównaniu do całkowitego ryzyka zachorowania na raka piersi. Badania te nie dostarczają dowodów na istnienie związków przyczynowych. Obserwowane niewielkie zwiększenie ryzyka występowania raka piersi może być związane z jego wczesnym wykrywaniem u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, biologicznym skutkiem działania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych lub jednoczesnym działaniem tych czynników. Wśród kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne rak piersi jest częściej wykrywany w jego wczesnym stadium, niż u kobiet, które nigdy nie stosowały złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. W rzadkich przypadkach w czasie stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych opisywano łagodne lub jeszcze rzadziej złośliwe guzy wątroby. W pojedynczych przypadkach guzy prowadziły do wystąpienia zagrażających życiu krwotoków do jamy brzusznej. U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne w czasie diagnostyki różnicowej ostrego bólu w obrębie nadbrzusza, powiększenia wątroby lub objawów krwawienia w obrębie jamy brzusznej, należy rozważyć możliwość rozpoznania guza wątroby. Składnik progestagenowy w produkcie Aidee jest antagonistą aldosteronu o właściwościach oszczędzających potas. W większości przypadków nie należy oczekiwać zwiększenia stężenia potasu. Zaleca się, by sprawdzić stężenie potasu w surowicy w trakcie pierwszego cyklu leczenia u pacjentek z niewydolnością nerek i wstępnego leczenia stężeń potasu w surowicy przy górnej granicy normy, a szczególnie podczas jednoczesnego stosowania produktów leczniczych oszczędzające potas. Patrz punkt 4.5.
U kobiet z hipertriglicydemią (zwiększonym stężeniem triglicerydów we krwi) lub z dodatnim wywiadem rodzinnym, podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może występować zwiększone ryzyko wystąpienia zapalenia trzustki.
U wielu kobiet przyjmujących złożone doustne środki antykoncepcyjne stwierdzano nieznaczne zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi, jednak rzadko rozpoznawano istotne klinicznie zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi. Jednak jeżeli podczas przyjmowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego wystąpi utrwalone lub znaczące nadciśnienie tętnicze, lekarz powinien rozważyć odstawienie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego i wdrożenie leczenia przeciwnadciśnieniowego. Jeśli w wyniku leczenia wartości ciśnienia tętniczego krwi powrócą do normy, można ponownie rozpocząć stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Jeśli podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych przy istniejącym wcześniej nadciśnieniu, stale podwyższone wartości ciśnienia krwi lub znaczny wzrost ciśnienia krwi nie mogą być odpowiednio kontrolowane leczeniem przeciwnadciśnieniowym, należy zaprzestać stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych oraz w czasie ciąży zgłaszano występowanie lub nasilanie się następujących stanów: żółtaczka i/lub świąd związane z zastojem żółci, kamica żółciowa, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, pląsawica Sydenhama, opryszczka ciężarnych, otoskleroza z utratą słuchu. Nie dowiedziono jednak ich bezspornego związku z przyjmowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. U kobiet z wrodzonym obrzękiem naczynioruchowym stosowanie egzogennych estrogenów może wywołać lub nasilić te objawy. Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą wymagać odstawienia złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego, do czasu powrotu parametrów czynności wątroby do normy. W przypadku powtórnego wystąpienia żółtaczki cholestatycznej i/lub świądu zależnego od zastoju żółci, które po raz pierwszy wystąpiły w czasie ciąży lub podczas poprzedniego stosowania steroidowych hormonów płciowych, należy przerwać stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na obwodową insulinooporność i tolerancję glukozy, ale nie ma dowodów potwierdzających konieczność zmiany sposobu leczenia kobiet z cukrzycą przyjmujących złożone doustne środki antykoncepcyjne zawierające małą dawkę estrogenów (<0,05 mg etynyloestradiolu). Jednak należy dokładnie monitorować stan kobiet z cukrzycą, szczególnie na początku stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych obserwowano nasilenie depresji endogennej, padaczki, choroby Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Niekiedy może wystąpić ostuda, zwłaszcza u kobiet, u których w wywiadzie wystąpiła ostuda w czasie ciąży. Kobiety z tendencją do wystąpienia ostudy powinny unikać ekspozycji na słońce lub promieniowanie ultrafioletowe podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych. Przed rozpoczęciem stosowania leku po raz pierwszy lub po przerwie należy zebrać pełny wywiad lekarski (w tym wywiad rodzinny) oraz wykluczyć ciążę. Należy zmierzyć pacjentce ciśnienie tętnicze krwi oraz przeprowadzić badanie lekarskie w celu wykluczenia przeciwwskazań oraz ostrzeżeń związanych ze stosowaniem produktu. Należy zwrócić uwagę pacjentki na inf. o zakrzepicy żylnej i tętniczej, w tym na ryzyko stosowania leku w porównaniu z innymi złożonymi hormonalnymi środkami antykoncepcyjnymi, objawy VTE i ATE, znane czynniki ryzyka oraz sposób postępowania w przypadku podejrzenia zakrzepicy. Należy poinstruować pacjentkę, aby przeczytała uważnie ulotkę inf. o preparacie i zastosowała się do zawartych w niej zaleceń. Częstotliwość i charakter badań lekarskich powinien być uzależniony od przyjętych wytycznych postępowania i powinien być dostosowany do każdej kobiety indywidualnie. Należy poinformować pacjentki, że hormonalne środki antykoncepcyjne nie chronią przed zakażeniem wirusem HIV (AIDS) oraz innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Skuteczność działania doustnych środków antykoncepcyjnych może zmniejszać się w przypadku np. pominięcia tabl., zaburzeń żołądka i jelit oraz podczas jednoczesnego stosowania innych produktów leczniczych. Podczas stosowania wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może wystąpić nieregularne krwawienie (plamienie lub krwawienie śródcykliczne), zwłaszcza w pierwszych m-ach ich przyjmowania. Dlatego właściwa ocena przyczyny występowania nieregularnych krwawień możliwa jest po okresie adaptacyjnym organizmu, trwającym około 3 cykle. Jeżeli nieregularne krwawienia występują lub utrzymują się po uprzednich regularnych cyklach, należy rozważyć przyczyny nie związane z działaniem hormonów i przeprowadzić odpowiednie badania diagnostyczne w celu wykluczenia nowotworu lub ciąży. Może to także dotyczyć wyłyżeczkowania jamy macicy. U niektórych kobiet nie występują krwawienia z odstawienia w czasie przerwy w przyjmowaniu tabletek. Jeżeli doustne złożone środki antykoncepcyjne stosowano zgodnie z zaleceniami Dawkowania, prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest bardzo małe. Jeżeli jednak pacjentka nie przyjmowała złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego zgodnie z zaleceniami i krwawienie z odstawienia nie wystąpiło raz lub dwukrotnie, wówczas przed dalszym stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych należy wykluczyć ciążę. Produkt zawiera laktozę. Produkt nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy. Produkt nie wpływa lub wywiera niewielki wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.InterakcjeUwaga: należy zapoznać się z treścią druków inf. stosowanych jednocześnie produktów leczniczych w celu ustalenia potencjalnych interakcji. Wpływ innych produktów leczniczych. Interakcje między doustnymi środkami antykoncepcyjnymi i innymi produktami leczniczymi, mogą powodować krwawienia śródcykliczne i/lub nieskuteczność środków antykoncepcyjnych. Możliwe są interakcje z produktami indukującymi enzymy mikrosomalne, które mogą zwiększać klirens hormonów płciowych (np. hydantoina, barbiturany, prymidon, karbamazepina, ryfampicyna i prawdopodobnie również okskarbazepina, topiramat, felbamat, rytonawir, gryzeofulwina, ryfabutyna, efawirenz, newirapina, nelfinawir oraz produkty zawierające dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)). Wyniki badań klinicznych sugerują, że pod wpływem niektórych antybiotyków (np. penicyliny, tetracykliny), krążenie jelitowo-wątrobowe estrogenów, a więc również etynyloestradiolu, może się zmniejszać. Kobiety przyjmujące którykolwiek z wymienionych produktów leczniczych powinny tymczasowo stosować - oprócz złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego - mechaniczną metodę antykoncepcji lub wybrać inną metodę zapobiegania ciąży. Podczas przyjmowania produktów indukujących enzymy mikrosomalne oraz przez 28 dni po zakończeniu leczenia powinna być stosowana dodatkowo mechaniczna metoda antykoncepcji. Kobiety leczone antybiotykami (z wyjątkiem ryfampicyny i gryzeofulwiny) powinny stosować dodatkowo mechaniczną metodę antykoncepcji przez 7 dni po zakończeniu leczenia. Jeżeli okres stosowania mechanicznej metody antykoncepcji wykracza poza okres stosowania jednego opakowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego, następne opakowanie należy zacząć natychmiast, bez zwyczajowej przerwy w przyjmowaniu tabl. U kobiet w czasie długotrwałego leczenia z zastosowaniem substancji czynnych indukujących enzymy wątrobowe zalecana jest inna skuteczna, niehormonalna metoda antykoncepcji. W badaniach in vitro wykazano, że dienogest nie hamuje enzymów cytochromu P450 w odpowiednich stężeniach. Dlatego interakcje między lekami są mało prawdopodobne na tym poziomie. Wpływ produktu na inne produkty lecznicze. Doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na metabolizm niektórych substancji czynnych. W związku z tym stężenia tych produktów w osoczu i tkankach mogą być podwyższone (np. cyklosporyna) lub obniżone (np. lamotrygina). Badania in vitro wykazały, że dienogest nie hamuje enzymów cytochromu P450 w odpowiednich stężeniach. Dlatego interakcje pomiędzy produktami leczniczymi są mało prawdopodobne na tym poziomie. Przyjmowanie steroidowych środków antykoncepcyjnych może wpływać na wyniki niektórych badań laboratoryjnych, w tym oznaczeń określających biochemiczne parametry czynności wątroby, tarczycy, nadnerczy i nerek; na stężenie w osoczu białek (transportowych), np. globuliny wiążącej kortykosteroidy; na stężenie w osoczu frakcji lipidowych i/lub lipoproteinowych; na parametry metabolizmu węglowodanów oraz krzepnięcia i fibrynolizy. Zmienione wartości zazwyczaj pozostają w zakresie prawidłowych wartości laboratoryjnych.Ciąża i laktacjaProduktu nie jest wskazany do stosowania w czasie ciąży. W przypadku potwierdzenia ciąży podczas stosowania produktu należy go natychmiast odstawić. Szeroko zakrojone badania epidemiologiczne nie wykazały ani zwiększenia ryzyka wystąpienia wad wrodzonych u dzieci, których matki przyjmowały złożone doustne środki antykoncepcyjne przed zajściem w ciążę, ani działania teratogennego, gdy produkty te były nieumyślnie stosowane podczas ciąży. Badania na zwierzętach wykazały występowanie działań niepożądanych w czasie ciąży i karmienia piersią. W oparciu o te dane z badań na zwierzętach nie można wykluczyć działań niepożądanych wynikających z hormonalnych substancji czynnych. Jednak ogólne doświadczenie ze stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych w czasie ciąży nie wskazuje na występowanie działań niepożądanych u ludzi. Należy zwrócić uwagę na zwiększone ryzyko VTE, jeżeli rozpoczyna się stosowanie leku po przerwie w okresie poporodowym. Złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na karmienie piersią, zmniejszając ilość i skład mleka kobiecego. Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych niewielkie dawki antykoncepcyjnych hormonów steroidowych i/lub ich metabolitów mogą być wydzielane z mlekiem matki. Ilości te mogą mieć wpływ na dziecko. Dlatego nie należy stosować produktu do czasu odstawienia dziecka od piersi.Działania niepożądaneZaobserwowano zwiększone ryzyko żylnej i tętniczej choroby zakrzepowej i zakrzepowo-zatorowej, w tym zawału mięśnia sercowego, udaru, przejściowego stanu niedokrwiennego mózgu, zakrzepicy żylnej oraz zatorowości płucnej u kobiet stosujących złożone hormonalne środki antykoncepcyjne. Zakażenia i zarażenia pasożytnicze: (niezbyt często) zapalenie pochwy, zapalenie sromu i pochwy, kandydoza pochwy lub inne zakażenia grzybicze sromu i pochwy; (rzadko) zapalenie jajników i jajowodów, zakażenia dróg moczowych, zapalenie pęcherza moczowego, zapalenie sutka, zapalenie szyjki macicy, zakażenia grzybicze (np. kandydozy), opryszczka jamy ustnej, grypa, zapalenie oskrzeli, zapalenie zatok, zakażenia górnych dróg oddechowych, zakażenia wirusowe. Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone (w tym torbiele i polipy): (rzadko) mięśniak gładki macicy, tłuszczak piersi. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (rzadko) niedokrwistość. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) nadwrażliwość. Zaburzenia endokrynologiczne: (rzadko) wirylizm. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (niezbyt często) zwiększone łaknienie; (rzadko) jadłowstręt. Zaburzenia psychiczne: (niezbyt często) obniżenie nastroju; (rzadko) depresja, zaburzenia psychiczne, bezsenność, zaburzenia snu, agresja; (nieznana) zmiany nastroju, zmniejszenie libido, zwiększenie libido. Zaburzenia układu nerwowego: (często) ból głowy; (niezbyt często) migreny, zawroty głowy; (rzadko) udar mózgu, zaburzenia krążenia mózgowego, dystonia. Zaburzenia oka: (rzadko) suche oko, podrażnienie oczu, oscylopsja, zaburzenia widzenia; (nieznana) nietolerancja soczewek kontaktowych. Zaburzenia ucha i błędnika: (rzadko) nagła utrata słuchu, szumy uszne, zawroty głowy, zaburzenia słuchu. Zaburzenia serca: (rzadko) tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe, zaburzenia układu sercowo -naczyniowego, tachykardia. Zaburzenia naczyniowe: (niezbyt często) nadciśnienie krwi, niedociśnienie krwi; (rzadko) żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (zakrzepica/zator tętnicy płucnej, zakrzepowe zapalenie żył), nadciśnienie rozkurczowe, ortostatyczne zaburzenia krążenia, uderzenia gorąca, żylaki, zaburzenia żył, ból żył. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (rzadko) astma, hiperwentylacja. Zaburzenia żołądka i jelit: (niezbyt często) ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka; (rzadko) zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie jelit, niestrawność (dyspepsja). Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (często) trądzik, łysienie, wysypka, świąd; (rzadko) alergiczne zapalenie skóry, atopowe zapalenie skóry i/lub neurodermit, wyprysk (egzema), łuszczyca, nadmierne pocenie się, ostuda, zaburzenia pigmentacji i/lub przebarwienia, łojotok, łupież, nadmierne owłosienie (hirsutyzm), zaburzenia skóry, reakcje skórne, objaw „skórki pomarańczowej”, naczyniak gwiaździsty; (nieznana) pokrzywka, rumień guzowaty, rumień wielopostaciowy. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: (rzadko) ból pleców, dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego, bóle mięśni, ból kończyn. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (często) ból piersi; (niezbyt często) nieprawidłowe krwawienia z odstawienia, krwawienia śródcykliczne, powiększenie piersi, obrzęk piersi, bolesne miesiączkowanie, upławy z pochwy, torbiele jajników, ból w obrębie miednicy; (rzadko) dysplazja szyjki macicy, torbiele przydatków macicy, ból przydatków macicy, torbiele w piersi, torbiele fibroidalne piersi, dyspareunia, mlekotok, zaburzenia miesiączkowania; (nieznana) wydzielina z piersi. Zaburzenia ogólne: (niezbyt często) wyczerpanie; (rzadko) ból w klatce piersiowej, obrzęki obwodowe, objawy grypopodobne, stan zapalny, gorączka, drażliwość; (nieznana) zatrzymanie płynów. Badania diagnostyczne: (niezbyt często) zmiana mc.; (rzadko) zwiększenie stężenia triglicerydów we krwi, hipercholesterolemia. Wady wrodzone, choroby rodzinne i genetyczne: (rzadko) ujawnienie obecności dodatkowej piersi. U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne obserwowano następujące ciężkie działania niepożądane, które zostały omówione w sekcji Przeciwwskazania: zaburzenia zakrzepowo-zatorowe żył; zaburzenia zakrzepowo-zatorowe tętnic; incydenty mózgowo-rdzeniowe; nadciśnienie tętnicze; hipertriglicerydemia; - zmiany w tolerancji glukozy lub wpływ na opór obwodowy insuliny; - guzy wątroby (łagodne i złośliwe); - zaburzenia funkcji wątroby; - ostuda; - u kobiet z wrodzonym obrzękiem naczynioruchowym egzogenne estrogeny mogą wywołać lub nasilić objawy obrzęku naczynioruchowego; - wystąpienie lub nasilenie stanów chorobowych dla których związek ze stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych nie jest jednoznaczny: żółtaczka cholestatyczna i/lub świąd związane z cholestazą, kamica pęcherzyka żółciowego, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, pląsawica Sydenhama, opryszczka ciężarnych, otoskleroza związana z utratą słuchu, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie okrężnicy, rak szyjki macicy. Raka piersi rozpoznaje się nieznacznie częściej w grupie kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne. U kobiet w wieku poniżej 40 lat rak piersi występuje rzadko; liczba przypadków jego występowania jest mniejsza w porównaniu z całkowitym ryzykiem zachorowania na raka piersi. Związek przyczynowy między występowaniem raka piersi, a stosowaniem doustnej antykoncepcji hormonalnej nie jest znany. PrzedawkowanieOstra toksyczność doustna etynyloestradiolu i dienogestu jest niewielka. Objawy, które mogą wystąpić w przypadku przedawkowania, to: nudności, wymioty oraz u młodych dziewcząt niewielkie krwawienie z pochwy. W większości przypadków nie jest wymagane leczenie specjalistyczne. W razie konieczności należy zastosować leczenie wspomagające.DziałanieProdukt jest złożonym doustnym środkiem antykoncepcyjnym zawierającym etynyloestradiol i dienogest jako progestagen. Działanie antykoncepcyjne produktu oparte jest na interakcji wielu czynników, z których najważniejsze to hamowanie owulacji i zmiany szyjki błonie śluzowej macicy. Dienogest jest pochodną nortestosteronu, która w porównaniu do innych syntetycznych progestagenów, w badaniach in vitro wykazuje 10-30 razy słabsze powinowactwo do receptora progesteronowego. Badania in vivo prowadzone na zwierzętach wykazały silne działanie progestagenowe i przeciwandrogenne. Dienogest nie wykazuje znamiennej androgennej, mineralokortykoidowej lub glikokortykoidowej aktywności in vivo.Skład1 tabl. powl. zawiera 2 mg dienogestu i 0,03 mg etynyloestradiolu.
Laktacja
Ciąża - trymestr 1 - Kategoria X
Ciąża - trymestr 2 - Kategoria X
Ciąża - trymestr 3 - Kategoria X
Wykaz B
Papierosy
Komentarze
[ z 0]